”လက္ရွိပညာေရးစနစ္ကိုမညႇာမတာေျပာရရင္ အေရအတြက္ကိုပဲဦးစားေပးတဲ့စနစ္ျဖစ္ေနတယ္”

စနစ္တစ္ခုမွ တစ္ခုသို႔ ကူးေျပာင္းရန္တာစူေနခ်ိန္တြင္ လူသားတစ္ဦးခ်င္းအတြက္ လုိအပ္ေနသည့္ လူသား အရင္းအျမစ္ စြမ္းေဆာင္ရည္ ( Human Capacity ) ကို မည္ကဲ့သို႔ ျမႇင့္တင္သင့္သည္ကို  ေပါေမာက
ၡေဒါက္တာေအာင္ထြန္းသက္အား 7Day Newsက ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းထားသည္မ်ားမွ ေကာက္ႏုတ္ေဖာ္ျပ
လိုက္ပါသည္။

ေမး   တိုင္းျပည္တစ္ခုအေျပာင္းအလဲလုပ္ဖို႔ အားယူေနခ်ိန္မွာ ပညာရွင္ေတြက လူ႕စြမ္းရည္ 
( Human Capacity ) ျမႇင့္တင္ဖို႔ေျပာတယ္။ လူ႕စြမ္းရည္က တိုင္းျပည္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈအတြက္  ဘယ္ေလာက္ထိ အေရးပါပါသလဲ။

ေျဖ   အခုေျပာင္းေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ေက်းလက္ေဒသဖြံ႕ၿဖိဳးမႈတုိ႔၊ ဆင္းရဲႏြမ္းပါး မႈေလွ်ာ့ခ်ေရးတို႔ကို လုပ္ေနတာ စီးပြားေရးဦးစားေပးမႈလိုပဲ သံုးသပ္ရတယ္။ ဒါကလက္ခံပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ အကူးအေျပာင္းအေျခအေနနဲ႔ေျပာရရင္ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကို ဦးစားေပးလုပ္လို႔မရဘူး။ စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈဟာ တိုင္းျပည္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္မရဘူးဆိုရင္လည္း လူသားဖြံ႕ၿဖိဳးမႈနဲ႔ပဲစရမယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူ႕အရည္အခ်င္းျမႇင့္တင္မႈဆိုတာ အရမ္းကို အေရးပါတယ္။ ၁၉၉၀ ကေနစၿပီး ႏွစ္(၂၀)ေက်ာ္ ယူအင္န္က လက္ခံလာတာ တိုင္းျပည္တစ္ခုရဲ႕ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကို စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးမႈတင္ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ လူမႈေရး၊ ဒါေတြ ဘက္စံုဖြံ႕ၿဖိဳးဖို႔ လိုအပ္လာတယ္။ လူ႕အရည္အခ်င္းဖြံ႕ၿဖိဳးမႈေပတံကို ဦးစားေပးလာတယ္။ ယခင္က ခ်မ္းသာမႈကို ေငြေၾကးပိုင္ဆိုင္မႈနဲ႔ တိုင္းတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္းမွာဆို ရင္ ေရြးခ်ယ္မႈနဲ႔ပါတိုင္းလာတယ္။ လက္ရွိျပည္တြင္းအေျခအေနမွာေတာ့ လူ႕စြမ္းရည္ကြာဟခ်က္ ( Human Capacity Gap ) ျဖစ္ေနတယ္။ခပ္က်ယ္က်ယ္ေျပာရရင္ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲ တိုင္းျပည္တိုင္းမွာ လူသားစြမ္း ရည္ကြာ ဟခ်က္ ရွိေနတယ္။ လူ႔စြမ္းရည္က တိုင္းျပည္ရဲ႕ က႑တိုင္းမွာ မရွိမျဖစ္ကို အေရးပါေနတယ္။

ေမး   လူ႔စြမ္းရည္ကြာဟခ်က္ျဖစ္လာေတာ့ ဒါကိုေလ်ာ့နည္းေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ေဆာင္ သင့္တယ္ လို႔ ထင္ပါသလဲ။

ေျဖ   ေလ်ာ့နည္းေအာင္၊ ပေပ်ာက္ေအာင္လုပ္ဖို႔ဆိုရင္ေတာ့ လူ႔စြမ္းရည္ကြာဟခ်က္ေတြ ရွိလာတာကို အသိအမွတ္ျပဳ ၀န္ခံရပါမယ္။ အေရးႀကီးဆံုးကေတာ့ လူ႔စြမ္းရည္လိုအပ္ခ်က္မရွိဘူး။ အရည္အခ်င္း ရွိတဲ့လူေတြအျပည့္ရွိတယ္ဆိုၿပီး မ်က္စိမွိတ္ေျပာေနလို႔မရဘူး။ လူ႔စြမ္းရည္လိုအပ္ခ်က္က ႏိုင္ငံေတာ္က ဦးေဆာင္လုပ္တဲ့ မူ၀ါဒအသစ္ေတြ၊ စီမံကိန္းအသစ္ေတြမွာ အဟန္႔အတား၊ အခက္အခဲျဖစ္ေစတယ္။ ဒါေတြကိုလုပ္တဲ့အခါ အစီအမံဘယ္ေလာက္ေကာင္းေကာင္း လူေတြကလုပ္ရမွာျဖစ္တဲ့ အတြက္ လူ႔စြမ္းေဆာင္ရည္ေကာင္းဖို႔က အရမ္းလိုတယ္။ ဒါေတြကိုလုပ္ဖို႔ ကာလတို၊ ကာလလတ္၊ ကာလရွည္ အစီအစဥ္ခြဲလိုဖို႔ လိုတယ္။ ဒီထဲမွာ ကာလရွည္ရဲ႕ အေျခခံေျပာင္းလဲမႈက ပညာေရးစနစ္ပဲ။ လက္ရွိပညာေရး စနစ္ကိုမညႇာမတာေျပာရရင္ အေရအတြက္ကိုပဲ ဦးစားေပးရင္ေတာ့ အရည္အခ်င္းက က်မွာပဲ။ အရည္ အခ်င္းကို ျပန္ျမႇင့္ဖို႔လိုတယ္။ ( Self-study ) ကိုယ္တိုင္ေလ့လာသင္ယူမႈက အခုအခ်ိန္မွာ အရမ္းကို အားနည္းေနတယ္။ ေက်ာင္းေတြမွာလည္း သင္းၾကားေရးစနစ္မွာလည္း ( Thinking ) ေတြးေခၚမႈကို အရင္ျမႇင့္ဖို႔ လိုတယ္။ အာဂံုေဆာင္ အလြတ္က်က္စနစ္ကို ျပင္ဆင္ရမယ္။

ေမး   လူငယ္ေတြအေနနဲ႔ လက္ရွိအခ်ိန္မွာ လူ႔စြမ္းရည္ကိုျမႇင့္ဖို႔ ဆရာ့အေနနဲ႔ ဘယ္လိုမ်ား အႀကံေပးခ်င္ပါသလဲ။

ေျဖ   ဒီေန႔ လူငယ္ေတြကိုေတာ့ အထင္ေသးလို႔မရဘူး။ လူငယ္ေတြကို အားေပးဖုိ႔ ေရွ႕တန္းတင္ဖို႔ လိုလာၿပီ။ ဒီေန႔ အင္တာနက္နဲ႔ လက္လွမ္းမီတဲ့လူငယ္ေတြက ဖန္တီးမႈေတြျပဳလုပ္ႏိုင္လာတယ္။ ၿပီးေတာ့ လူငယ္ေတြ က သင္တန္းေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးလည္း တက္ေနၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ တစ္ခုပဲစိုးရိမ္ရတယ္။ သင္တန္းေတြက အရည္ အေသြးေကာင္းဖို႔ပဲ၊ ႐ိုက္စားသင္တန္းေတြ မျဖစ္ဖို႔လိုတယ္။ ဒီလိုမဟုတ္ရင္ မိဘေတြက သင္ေပးၿပီး အက်ိဳး မရွိတာျဖစ္မွာ စိုးရိမ္ရတယ္။ ၀မ္းနည္းစရာေကာင္းတာက ဒီေခတ္ကေလးေတြက (၁၀)တန္းေအာင္တာ နဲ႔ ႏိုင္ငံျခားမွာ ေက်ာင္းတက္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနၾကတယ္။ မွားတာ၊ မွန္တာ ခဏထားပါ။ ဒါဘာျပေနလဲဆိုေတာ့ ကိုယ့္ႏိုင္ငံရဲ႕ ပညာေရးစနစ္ကို မီးေမာင္းထိုးျပတာပဲ။ သူတို႔ တတ္ႏိုင္လို႔သြားတာပဲလုိ႔ မစဥ္းစားသင့္ဘူး။ ကိုယ့္ႏိုင္ငံမွာ ပညာေရးေကာင္းမြန္တဲ့စနစ္ရွိရင္ ဘယ္ေလာက္ခ်မ္းသာတဲ့မိဘပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ့္သားသမီး ကို ႏိုင္ငံျခားမွာ ပညာသင္ဖို႔မလႊတ္ခ်င္ဘူး။ ဘြဲ႕ႀကိဳမွာေတာ့ ကေလးကအရမ္းငယ္ေတာ့ ဟိုမွာ ပညာလိုက္ဖို႔ ခက္ခဲသလိုလူမႈေရးေတြမွာလည္းအခက္အခဲေတြရွိႏိုင္တယ္။နည္းမွန္လမ္းမွန္လိုက္ဖို႔ဆိုတာ အခက္အခဲေတြ ရွိတယ္။

ေမး   သင္းတန္းေက်ာင္းေတြမွာတက္ၿပီး လုပ္ငန္းခြင္ကို၀င္တဲ့အခါမွာလည္း သင္တန္းေတြျပန္ တက္ရတယ္။ ဒီလိုမ်ိဳးျဖစ္ေန တာဘာေၾကာင့္လို႔ဆရာ သံုးသပ္မိပါသလဲ။

ေျဖ   အေျခခံကေတာ့ အရည္အခ်င္းပဲ။ သင္တန္းေက်ာင္းေတြရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ေတြရွိသလို သင္ယူသူေတြရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ေတြလည္း ရွိတယ္။ ဆရာတုိ႔အေဖေတြလက္ထက္ကဆို ဘီေအရၿပီးတာနဲ႔ ၿမိဳ႕အုပ္ တန္းျဖစ္တယ္။ အခုက်ေတာ့ ဘြဲ႕ရၿပီးၿပီးခ်င္း သင္တန္းၿပီးၿပီးခ်င္း လုပ္ငန္းခြင္ထဲ တန္း၀င္လို႔မရဘူ။ လုပ္ငန္းရွင္ေတြကလည္း ဆရာတို႔နဲ႔ေတြ႕ရင္ အၿမဲေျပာတယ္။ ဘြဲ႕ရၿပီး လုပ္ငန္းခြင္ထဲ၀င္ရင္ OJT လို႔ေခၚတဲ့ လုပ္ငန္းခြင္သင္တန္းျပန္ေပးေနရတယ္။ လုပ္ငန္းရွင္ေတြကလည္း ခူးၿပီးခပ္ၿပီး အဆင္သင့္စားခ်င္တာေပါ့။ အခုက်ေတာ့လုပ္ငန္းခြင္ထဲေရာက္မွ ျပန္သင္ေနရေတာ့ နစ္နာတယ္။စရိတ္ကုန္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပညာေရး စနစ္ကို ႏိုင္ငံေတာ္တစ္ခုတည္းသာမက လုပ္ငန္းရွင္ေတြပါ ပူးေပါင္းၿပီး ေဆာင္ရြက္ဖို႔လိုတယ္။

ေမး   ဒီေန႔ေငြေၾကးတက္ႏိုင္သူေတြက ျပည္ပကို ပညာသင္သြားၾကတယ္။ ဟိုမွာ ပညာသင္ရင္း သက္ဆိုင္ရာလုပ္ငန္းခြင္ကို ၀င္ၾကတယ္။ ဒီလူေတြ ပညာေတြနဲ႔အတူ ျပည္တြင္းကို ျပန္လာဖို႔ ဘာေတြျပင္ဆင္ေပးဖုိ႔လိုတယ္လို႔ ဆရာထင္ပါသလဲ။

ေျဖ   ဒီဟာက အရမ္းကိုအေရႀကီးပါတယ္။ တတ္ႏိုင္လို႔ အျပင္သြား။ ဘြဲ႕ေတြရ။ လုပ္ငန္းခြင္၀င္။ ဒီလူေတြျပန္လာဖို႔ ျပန္လာပါလို႔ေျပာ႐ံုနဲ႔ မရဘူး။ ျပန္လာႏိုင္ေအာင္ မက္လံုးေပးရမယ္။ လူေတြထင္တာက လခ၊ ေငြမက္လံုးေလာက္ထင္တာ။ ဒါကအဆင့္တစ္ခုအေနနဲ႔ပဲ ရွိတယ္။ တကယ့္ပညာတတ္လာသူရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္က ပညာကိုဘယ္လိုအသံုးခ်ႏိုင္ဖို႔ပဲ။ ၿပီးေတာ့ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆို၊ ေရးသား၊ သုေတသန လုပ္ခြင့္ရဖို႔လိုတယ္။ ႏိုင္ငံရဲ႕အေျခခံလိုအပ္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ လွ်ပ္စစ္မီး၊ အင္တာနက္မရတာက တစ္ပိုင္းပါ။ သူတို႔ပါလာတဲ့ ပညာရပ္ေတြကို အသံုးမခ်ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ ဘယ္ေလာက္ပဲလခေကာာင္းေကာင္းေပးေပး 
ျပန္လာမွာ မဟုတ္ဘူး။ ၿပီးေတာ့ ဒီမွာလက္ရွိအေျခအေနအရဆိုရင္ လုပ္ပံုကိုင္ပံုေတြ အရမ္းေႏွးတယ္။ ၁၀မိနစ္၊ ၁၅မိနစ္နဲ႔လုပ္လို႔ရတာ၊ စာတစ္ေၾကာင္း၊ လက္မွတ္တစ္ခုထိုးဖုိ႔ကို ႏွစ္ရက္၊ သံုးရက္ၾကာ 

တာေတြကိုျပန္လာတဲ့လူေတြနဲ႔ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ဟိုမွာကဘယ္လုပ္ငန္းမဆို အရမ္းျမန္ၿပီး Speed ခ်င္းၿပိဳင္ လုပ္ေနတာ။

ေမး   ဒီေန႔ က႑ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ကၽြမ္းက်င္၀န္ထမ္းလိုအပ္ခ်က္ေတြရွိေနတာေတြ႕ရတယ္။ ဒီလိုျဖစ္လာတာ ဘာေၾကာင့္လို႔ ဆရာထင္ပါသလဲ။

ေျဖ   ကၽြမ္းက်င္၀န္ထမ္းလစ္လပ္တာက လူ႔စြမ္းရည္လိုအပ္ခ်က္ေၾကာင့္ပါ။ လူသားအရင္းအျမစ္ အေနနဲ႔ေတာ့ လူမွန္ေနရာမွန္ ရွိဖို႔လိုတယ္။ အခုဆိုရင္ တတ္ႏိုင္တဲ့လုပ္ငန္းရွင္ေတြက အားမရေတာ့ လုပ္ငန္းခြင္မွာ ႏိုင္ငံျခားသားေတြ ေခၚၿပီးလုပ္လာတယ္။ တကယ္ေခၚသင့္တာက ကမာၻတကၠသိုလ္က ပညာရွင္ေတြ၊ ပါေမာကၡေတြ ဒါေတြေခၚဖို႔က်ေတာ့လည္း တကၠသိုလ္ေတြ၊ ေက်ာင္းေတြက မတတ္ႏိုင္ဘူး။ အခုလုပ္ငန္းရွင္ေတြေခၚလုပ္ေနတာ ဟားဗတ္လို ကိန္းဘရစ္ခ်ပ္လို တကၠသိုလ္က မဟုတ္ဘူး။ ကိုယ္လိုသူလို အိမ္နီးခ်င္း မေလးရွားတို႔၊ ထိုင္းတို႔ကပါ။ သူတို႔နဲ႔ကိုယ္ကြာတာက အေတြ႕အႀကံဳတစ္ခုပဲ။ က်န္တာေတြက ဘာမွမထူးဘူး။ ဒီလိုလုပ္တာ လုပ္ငန္းရွင္ေတြကိုအျပစ္တင္လို႔မရဘူး။ စက္႐ံု၊ အလုပ္႐ံုေတြမွာ ႏိုင္ငံသားအုပ္ခ်ဳပ္သူေတြကို ခိုင္းရင္အားမရဘူး။ ဒါကဘာကိုျပေနသလဲဆိုရင္ အရည္အခ်င္းလိုအပ္ခ်က္ကို မီးေမာင္းထိုးျပတာပါ။

ေမး   အေျပာင္းအလဲကာလမွာ ျပည္တြင္းပညာရွင္သာမက ျပည္ပကပညာရွင္ေတြပါ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔လိုမယ္လို႔ ဆရာထင္ပါသလား။

ေျဖ   လူအားလံုးစဥ္းစားတာေတြတူေနရင္ ဘာမွမစဥ္းစားသလိုျဖစ္ေနမွာပါ။ အျမင္မတူ တဲ့ တဲ့ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပက လူေတြစုထားဖို႔ လိုတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပည္ပက ပညာရွင္က ျမန္မာႏိုင္ငံအေၾကာင္းကို ဘယ္ေလာက္ထိ သိထားသလဲဆုိတာကိုလည္း စဥ္းစားဖို႔လိုတယ္။သူတုိ႔ကိုအစ ကေန ျပန္ရွင္းျပေနရရင္
မလြယ္ဘူး။ သူတုိ႔ရဲ႕အားသာခ်က္က ေတာ့ေခတ္မီဆန္းသစ္တဲ့အေတြးအေခၚေတြကို လက္လွမ္းမီတယ္။ သူတုိ႔မွာရွိတဲ့သီအိုရီနဲ႔ ကိုယ့္ႏိုင္ငံရဲ႕ အေျခအေန ဘယ္လိုပူးေပါင္းရမလဲဆိုတာကို စဥ္းစားရမယ္။ ကိုယ့္ႏိုင္ငံ
ပညာရွင္ေတြလည္း ျပည္ပကိုသြားၿပီး ေလ့လာမႈေတြ လုပ္ဖို႔ လိုတယ္။

ေမး   လက္ရွိအေျခအေနမွာ ဘာကိုဦးစားေပးလုပ္သင့္တယ္လို႔ပါသလဲ။

ေျဖ   လုပ္စရာေတြကေတာ့အားလံုးပဲ။ အထူးသျဖင့္ ပညာေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အခ်က္သံုးခ်က္ပဲ ဦးစားေပးေျပာရမယ္။ ပထမဆံုး သင္ၾကားမႈစနစ္ပဲ။ တကၠသိုလ္ကဆရာ၊ ဆရာမေတြ စာသင္႐ံုနဲ႔ မရဘူး။
သုေတသနပါတြဲလုပ္ရမယ္။ အခုအေျခအေနက (၉၉)ရာႏႈန္းက စာသင္႐ံုပဲ သင္ေနၾကတယ္။ ဒုတိယက သုေတသနလုပ္တာ။ ဒါမလုပ္ခ်င္ရင္ တကၠသိုလ္မွာ ဆရာမလုပ္သင့္ဘူး။ တကၠသိုလ္တိုင္း သက္ဆိုင္ရာ ဘာသာရပ္တိုင္းမွာ သုေတသနလုပ္ဖုိ႔ လိုကိုလိုပါတယ္။ တတိယအေနနဲ႔ေျပာရရင္ ထုတ္ေ၀ေရးပဲ။ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ ဂ်ာနယ္ေတြ၊ မဂၢဇင္းေတြထုတ္ဖို႔လိုတယ္။ လက္ရွိမွာ တကၠသိုလ္က ဒါမ်ိဳးေတြလုပ္တာ အရမ္းနည္းတယ္။ ေနာက္ၿပီး ပညာေရးစနစ္ကိုလည္း ေျပာင္းရမယ္။ (၁၀)တန္းေအာင္ၿပီး အမွတ္ေကာင္း ရင္ေဆးေက်ာင္းတက္ဆိုတဲ့အေလ့အထကေန ကိုယ္၀ါသနာပါတာကို သင္ၾကားသင့္တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ ဆရာ၀န္ပန္းခ်ီဆရာေတြ၊ ဆရာ၀န္စာေရးဆရာေတြ၊ ဆရာ၀န္စီးပြားေရးသမားေတြ အမ်ားႀကီး ရွိလာလို႔ပါ။

ေမး   အခုလို အေျပာင္းအလဲကာလမွာ ျမန္မာလူ႔အဖြံ႕အစည္းတစ္ခုလံုးကို ဆရာ့အေနနဲ႔ ဘယ္လိုအႀကံျပဳခ်င္ပါသလဲ။

ေျဖ   အေျပာင္းအလဲကိုေတာ့ႀကိဳဆိုရမယ္။ ကိုယ္တိုင္လည္း Change Management ကိုေရးေနသူျဖစ္သလို
ေျပာေနသူျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီအေျပာင္းလဲက ႏိုင္ငံအခြင့္အေရးတစ္ရပ္ရႏိုင္တယ္။ ဒါကို Positive အေန နဲ႔ျမင္ဖို႔လိုတယ္။ ဆရာ့အေနနဲ႔ေျပာရရင္ လူတစ္ေယာက္ခ်င္းရဲ႕ အေတြးအေခၚကိုလည္း စေျပာင္းေစ
ခ်င္တယ္။အရင္လုပ္ေနသလို အခုလည္းဆက္လုပ္မယ္ဆိုတဲ့ အေတြးအေခၚကိုလည္း ေျပာင္းလဲသင့္တယ္။ ၿပီးေတာ့ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦးယံုၾကည္မႈေတြ တည္ေဆာက္ဖို႔လည္းလိုတယ္။ ယွဥ္ၿပိဳင္လာရင္ကိုယ့္နည္းကိုယ့္ဟန္
နဲ႔ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲဆိုတာ စဥ္းစားရမယ္။ တစ္ဦးတည္း၊တစ္ဖြဲ႔တည္းေျပာင္းလို႔မရဘူး။ စီပြားေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရး၊ ပညာေရးအားလံုးဟန္ခ်က္ညီညီေျပာင္းႏိုင္ဖို႔ လိုတယ္။ တိုးတက္ေအာင္လုပ္မယ္ဆိုရင္အရည္ အခ်င္းမရွိသူ လူ(၁,၀၀၀) မလိုဘူး။ အရည္းအခ်င္းရွိသူ တစ္ေယာက္ကေတာ့ အရမ္းကိုအေရးႀကီးတယ္။

7 DAY NEWS JOURNAL , VOL.10, NO.33- November 3, 2011 စာမ်က္ႏွာနံပါတ္-25 မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါတယ္။